Ayodhyakaanda- Padhnalgava roju

Bharatudi sainyamloni yenugulu, gurramula padaghattanani vinna Raamudu " Intakamundu yennadu ilaa ledu. Yekkada chusinaa jantuvula bhayamtho parugulu teestunnaayi. Yevaro oka raajo, leka oka raaja pratinidho aranyaaniki vetaki vacchinattu anumaanamgaa undi" ani Lakshmanudini pilichi, okasaari pariseelinchi nammannaadu.

Appudu Lakshmanudu daggaralo unna oka pushpinchani pedda chettu yekki, toorpu dikkuki chusaadu. Aa dikkuna aayanaki yemi kanapadaledu. Taruvaata uttara dikkuki chusesariki, Kovidhaara vruksham dhwajamgaa kaliginatuvanti oka pedda sainyam kanapadindi. Appudu Lakshmanudu Raamunitho

Agnim samshumayatu aaryah seetaa cha bhajataam guhaam


sajyamkurushya chaapam cha sharaamh cha kavacham tadhaa

"Annayyaa! Ventane mana daggarunna agnihotraalannitini tagginchesey. Lopalunna baanaalu, dhanussulu, akshaya baanatuneeraalu pattukuni tondaragaa vaste manam yuddham cheyyaali. Yendukante, neeku raajyam dakkakundaa chesi, aranyaalaki pampadame kaakundaa, satrukantakam lekundaa chesukovataaniki, ninnu samharinchataaniki, Bharatudu aranyaalaki vacchaadu. Intakannaa manchi adunu dorakadu. Intakaalam daachukunna kopaanni ippudu bayata pedtaanu. Uttarakshanamlo Bharatudi tala, Kaikeyi talaa kattiristaanu. Ninnu samharinchataaniki vastunna aa sainyaanni naasanam chestaanu. Andarini champaaka, vaalla kalebaraalani krura mrugaalu tintunte chusi nenu santoshistaanu" annaadu.

Lakshmanudi maatalu vinna Raamudu "Lakshmanaa, yenduku teesukuraavaali dhanussu. Vaatitho Bharatudini samharinchaalaa. Tandrigaari korika prakaaram nenu aranyaalaki vacchaanu. Nannu chudataniki Bharatudu vastunnaadu. Ippudu nenu Bharatudiki yedurelli yuddham cheyyanaa.
 
Dharmamardham cha kaamam cha prudhiveem chaapi lakshmana

Icchaami Bhavataamardhe yetat pratishrunomi te
Dharmam kaani, ardham kaani, kaamamu (kaamamu anagaa korika) kaani, ee mudintilo nenu ye okkadaanni anubhavinchaalsi vacchinaa, naa todaputtina migilina tammullu anubhavinchina daanini nenu anubhavinchanu. Vaallu aanandamgaa unte, nenu aanandamgaa untaanu. Asalu yeppudainaa Bharatudu nee patla apachaaramtho, nuvvu baadha padetattu pravartinchaadaa. Mari neeku Bharatudi meeda yenduku anumaanam" ani Raamudu cheppinaa, Lakhmanudu aa chetla meeda kurchuni Bharatudi meeda kopam tho busalu kodtu undesariki, "Neeku rajyam cheyyaalani undemo, Nenu Bharatuditho cheppi raajyaanni neeku immantaanu. Bharatudu yetuvantivaado chudduvu kaani" ani Raamudu annaadu.

Ee maatalaki siggupadina Lakshmanudu " Annayyaa, ninnu chudataaniki Dasaradha mahaaraaju vacchaaremo! Vadina ikkada aranyamlo baadhapadutundani, tanani teesukellataaniki naannagaaru vacchi untaaru" annaadu.

Appatidaakaa kurchuni unna Raamudu okkaasaari paiki lechi aa sainyam vaipu chusi, " Naannagaaru adhirohinchetuvanti Satrujayam ane bhadragajam kanipistundi. Aa bhadragajam meeda tellati godugu needalo naannagaaru vastuntaaru. Kaani ivaala aa gajam meeda tellati godugu naaku kanipichatam ledu Lakshmana. Naa manassu yedo peedani sankistundi" annaadu.

Intalo Bharatudu "Yenaadu nenu Sitamma pakkana kurchunna Lakshmana sahitudaina Raamudini chustaano, aa naati varaku naa manassuki santi ledu. Yenaadaite nenu Sita Raamula paadamulanu naa talatho pattukuntaano, appudu naa tala meeda padinatuvanti vaari paada rajassu valana naaku saanti kalugutundi. Yenaadaite SitaRaamulu bangaaru aasanam meeda kurchuni untaaro, yenaadaite Raamudiki pattaabhishekham jarugutundo, aanaatiki daakaa naa manassuki santi ledu" ani antu parigettukuntu vacchaadu.
 
Tam tu krushnaajeena dharam cheera valkala vaasasam

Dadarsha Raamam aaseenam abhitah paavaka upamam

Simha skandha mahaa baahum pundareeka nibha eekshanam


Hrudhivyah sagara antaayaa bhartaaram dharma chaarinam

Goppa dharmam telisinavaadu, simhamlaa nadavagaligina vaadu, goppa baahuvulu unnavaadu, saagaramu cheta pariveshtincha badinatuvanti samasta bhumandalaanni paripaalinchagala samardhata kaligina vaadaina Raamudu, ee naadu naara cheera kattukuni, oka muni kurchunnattu krishnajinaanni uttareeyam gaa vesukuni, veeraasanam vesukuni kurchunesariki, chusina Bharatudi manassu aagaledu. Naa valla annagaariki inni kastaalu vacchaayani parigettukuntu vastu, Raama! ani oka saari pilichi, sokhabhaaram tho nela meeda padipoyaadu. Appudu Bharatudu Raamudini chusesariki, aayana sareeram anthaa matti tho kappabadi unnadi. Raajabhavanam lo cheeni cheenaambaraalu kattukuni, angaraagamulu (gandham modalaina parimala baharitamulu) pusukuni tiragavalasina vaadu, ilaa mattitho kappabadatam chusina Bharatudu kanneeru pettukunnaadu.

Aa aranyam loki okkasaarigaa intagoppa sainyam vacchesariki, aa prantam lo unnatuvanti girijanulu andaru akkadiki cheri, " ee madhya parnasaala kattukuni untunnaayana tammudanta eeyana. Aayana raaju ata, tandri maata kosam aranyaaniki vacchaadata. Raajyam vaddani, aa annayyani teesuku vellataaniki tammudu vacchaadata.Yekkadainaa chustaamaa ee vidduram. Raajyam naaku vaddante naaku vaddu ani debbalaadukuntunnaaru. Ahaa, yemi annadammulayyaa" ani aa girijanulu maatlaadukuntunnaaru.
 
Appudu Raamudu parugu paruguna vacchi, Bharatudini paiki lepi, swastata kaligina taruvaata, tana vollo kurchobettukunnaadu. Taruvaata aayana Bharatudi gaddam pattukuni paiki yetti, "Naanna Bharataa, ee vesham emiti. Naara cheeralu kattukunnav, talaki jatalu vesaavu,kaanti heenudavai nallagaa ayipoyaaavu. Chaalaa dooramlo unna mee menamaama Yudhaajit gaari Kaikeya desam nunchi yeppudu vacchaavu. Asalu nuvvu raajyaanni vidichipetti aranyaalaki vastunte, Dasaradhudu ninnu yelaa vidichipettaadu. Naaku yenduko bayamgaa undi. Dasaradha mahaaraaju paralokagatudu kaaledu kadaa. Andukani nuvvu raaledu kadaa. Chinnavaadini chesi raajyaanni yevaru taskarinchaledu kadaa. Neeku yetuvanti aapadaa raaledu kadaa.

Purohitulani saraina vaallani pettukunnaavaa. Yagnya yaagaadi kratuvulu cheyyatam valana Eeswarudi krupa labhinchi, velaki varshaalu padataayi. Dhanurvedaaniki sambandhinchi saraina purohitudini yerpaatu chesukunnaavaa. Yekkuva mandi mantrulatho maatlaadi nirnayam teesukunte anaikyata vastundi. Alaagani takkuva mandi mantrulatho maatlaadi nirnayam teesukunte saraina abhipraayam bayatiki raakapovacchu. Nuvvu vaalla meeda gardhiste, vaaru ninnu chusi bhayapadavacchu. Alaagani andarini nee daggara cherhukunte, vaallaki nee meeda bhayam lekapovacchu. Andukani vaarini yeppudu nee daggariki cherchukovaalo, yeppudu duram pettaalo, ee renditilo samatoulyaanni paatistunnaavaa.
 
Mantrulaki upadha pareekshalu nirvahistunnaavaa (Upadha pareekshalu ante rahasya pareekshalu. Purvakaalam raaju yevarikainaa mantri padvi icchemundu, rahasyamgaa tama antahpura kaantalaki kaanukalu icchi, vaatini yevariki teliyakundaa, aa kaantha cheta mantri padaviki nirnayimpabadda vyaktiki kaanukagaa ippinchevaaru. Ante, aa kaanukalani chusi, aa kaantani chusi, mohapadataademo ani idoka pareeksha. Alaage, videsa raajula gudhachaarulugaa vacchinatlu ee desapu raaje, kontamandini pampi, nuvvu ee raajyaaniki sambandhinchina rahasyaalu chebite neeku dabbu istaamu ani cheppi, konta lancham icchevaaru.) Alaage raajyamlo 18 mandi meeda mugguru gudhachaarulani pettaali. (kota raaja dwaaraanni kaapaade bantrotu nunchi raajya pradhaana kosaadhikaari daakaa 18 mandilo unnaaru). Ee mugguru gudhachaarulaki, taamu gudhachaarulamanna vishayam okarikokariki teliyakudadu. Alaage yuvaraaju meeda, pradhaana mantri meeda, senaapati meeda gudhachaarulanu pettakudadu. Videsa raajulalo mukhyamaina hodaalo unnavaari daggara gudhachaarulani pettaali. Yeppatikappudu satru raajula kadalikalanu telusukovaali. Ivanni jaagrattagaa chestunnavaa Bharataa" ani raajya paripaalanaki sambandhinchina vishayaalanni adigaadu Raamudu.
 
Raamasya vachanam shrutwaa bharatah pratyuvaacha haa


Kim me dharmaadwiheenasya raajadharmah karishyati

Raamudi maatalu vinna Bharatudu " Annayya, nuvvu naaku ivanni cheppinanduku chaala santoshamgaa undi. Kaani naaku yendukannayyaa ee dharmaalanni. Ee dharmaalu anni raajuki kaavaali. Nenu raajuni kaanu. Yeppatiki raajunu kaanu. Kaani annayyaa, mana vamsamlo unna saampradaayam prakaaram, yevaru pedda kodukugaa janmistaado, vaadu maatrame pattaabhishekham cheyinchukovaali. Naaku ee dharmam okate telusu. Naakannaa peddavaadivi nuvvu undagaa, nenu raajadharmaalu telusukovalasina avasaram ledu. Andukani nenu yeppudu ee raaja dharmaalani telusukoledu. Nee daggaraki okaru vacchi adigite nuvvu kaadanalevu. Alaantidi raajyam antaa vacchi ninnu adugutundi, Pattaabhishekham chesukomani. Nuvvu vaalla korika teerchakundaa yelaa undagalavu. Andukani tirigocchi pattaabhishekham chesuko. Nenu lenappudu maa amma Dasaradha mahaaraajuni rendu korikalu korindi. Satyaaniki kattubadi Dasaradhudu aa rendu korikalani teerustaa annaadu. Andukani nuvvu aranyaalaki vellaavu. Kaani nenu aa raajyaanni teesukoledu. Ade samayamlo maa amma vidhava ayyindi. Ivaala naannagaaru leru annayyaa. Nuvvu vellipovatam cheta inta upadravam vacchindi" annaadu.

Ee maata vinna Raamudu, kurchunna chotanunchi krinda nela meeda padi murchapoyi, idi matti ani kudaa chudakundaa, tandrini taluchukuni, aa mattilo dorlutu yedustunnaadu. Raajyam poyinappudu kaani, aranyaalaki vellamannappudu kaani yedavani Raamudu, ilaa nela meeda padi vekki vekki yedustunte, Sitamma, Lakshmanudu gabagabaa daggariki vacchaaru.
 
Sitey mrutastey shyashurah pitraa heeno asi lakshmana
Bharato kuhkhamaachashtha swargatam hrueedhiveepatim


Sitaa purasthaadravjatu twamonaamabhito vraja


Aham pashchaadgamishyaami gatirvyesaa sudaarunaa

Vaallani chusina Raamudu "Bharatudu ippude vacchi oka maata cheppaadu. Sitaa, mee maamagaaru maranincharu. Lakshmanaa, neeku nee tandrigaaru maraninchaaru. Jeevitamlo yennadu nadavakudani nadaka naduddaamu, Sitaa, bayaluderu" annaadu.
(Raamudini kanna tandrilaa, yellavelalaa kaapaadukovataaniki Lakshmanudu unnaadu. Andukani Lakshmanuditho nee tandri chanipoyaadu ani cheppaadu. Alaage, inti yajamaani modata nadavaali. Aayana venakaala stri nadavaali. Inti yajamaani chanipote, aayanaki dharmodakaalu ivvataaniki velletappudu sthri mundu nadustundi. Alaanti nadakani daarunamaina nadaka antaaru. )

Appudu Ramudu Mandaakini nadi lo snaanam chesi, dakshina dikkuki tirigi, Dasaradhudiki jalatarpanaalu samarpinchaadu. Taruvaata Lakshmanudini pilichi, parnasaalalo unnatuvanti gaara kaayalan baddalu kotti, undalu chesi, regu pindi tho kalipi teesukurammannaadu. Alaage, darbhala yokka kosalu dakshina dikkuki undettu paravamani, vaati meeda pidachalu pettaadu (taanu yedi tintunnaado, ade pitrudevatalaki taddinam naadu pettaali)

Alaa Dasaradhudiki taddinam pettaaka, naluguru vacchi kurchunnaaru. Appudu Bharatudu " Annayyaa, nenu yeppudu raajyam korukoledu. Maa amma adigindanna maata naaku teliyadu. Naaku ee raajyam akkaraledu. Ee raajyaanni nuvvu maatrame bharinchagalavu. Nenu bharinchalenu. Andukani intamandi pourulu, jaanapadulu modalaina vaaru vacchaaru. Kanuka, dayachesi ee raajyaanni sweekarinchu" annaadu.
 
"Manam yekkada undaalo nirnayinchaalsina vaadu mana tandrigaaru. Aayana nannu 14 samvatsaraalu aranyavaasam cheyyamannaaru. Ninnu raajyam teesukomannaaru. Neeku icchinadi nuvu teesuko, naaku icchinadi nenu teesukuntaanu. Anthe kaani tandrigaaru icchinadaanni taarumaaru chese adhikaaram manaki ledu." ani Raamudu annaadu.

Aa roju raatri andaru padukunnaaru. Marunaadu udayam lechi andaru nissabdam gaa kurchuni unnaaru. Ee logaa Vasishtudu, Kousalya, Sumitra, Kaikeyila tho aa praantaaniki cherukunnaadu. ( Raamudini cherukovaali ane tondaralo, Bharatudu migataa parivaara janula kante mundu vacchaadu). Appudu Kousalya aa Mandaakini nadi odduna unnatuvanti gaara pindi, regu pindi muddalanu chusi, Raamudu veetini taddinamlo pettaadante, Raamudu ivaala veetini tini bratukunnaadu ani baadhapadindi.

Andaru akkadiki cherukunnaaka, Bharatudu lechi, " Annayya, ye raajyaanni maa amma naaku ivvaalanukunnado, aa raajyaani nenu neeku icchestunnaanu. Gaadida, gurram naalugu kaalla jantuvulu oke aranyam lo untayi. Ilaa unnantamaatraana gurram nadaka gaadidaki vastundaa. Maniddaramu Dasaradha mahaaraaju kumaarulame. Kaani raajya nirvahanalo neekunna sakti naaku yelaa vastundi. Andukani ee raajya bhaaraanni nuvve sweekarinchu." annaadu.

Appudu Raamudu "Oka mahaa samudramlo rendu pullalu kottukuni vellipotunnaayi. Avi konta kaalam kalisi neellallo telutu veltunnaayi. Ave pullalu aa pravaahamlo yedo oka roju vidipoka tappadu. Mana jeevitaalu kudaa anthe. Manamyendulonnunchi okadigaa vacchaamo, malli anduloki okadigaane vellipotaamu. Todugaa vacchevaallu yevaru undaru. Idi telusuku kaabatte Dasaradha mahaaraaju yagnya yaagaadi kratuvulu chesi punyaanni mutakattukuni swargaaniki vellipoyaaru. Tandrigaaru oka maata cheppi vellipoyaaru. Daani prakaaram ee raajyaanni nuvvu teesukovaali" annaadu.
 
Appudu Bharatudu "Annayya, nenu naa tallini champudaamu ani anukunnaanu. Ammani champite nuvvu naatho maatlaadavani nenu champaledu. Sabhaamukham gaa naannagaarini nenu yeppudu nindinchaledu. Maranakaalam daggara padipotunte, buddhi vipareeta tatvaanni pondutundi. Bahusaa, Dasaradha mahaaraajuki kudaa alaa vipareeta buddhi puttatam valla aayana porapaatu chesaaru. Ikshwaaku vamsam yokka saampradaayam prakaaram peddavaadu paripaalinchaalsina raajyaanni dharmam tappi naaku icchaaru. Okavela tandrigaaru yedannaa cheyyaraani porapaatu cheste, Kumaarudu daanni diddaali. Andukani nuvvu aa porapaatunu diddaali. Alaage kshatriyudiki raajyapaalanam cheyyalsina dhramam undi. Kaani nuvvu raajya paalana maanesi, tapaswi pravruttini avalambhinchaavu" annaadu.

Raama Bharatula madhya jarugutunna ee dharma sambhaashana vinataaniki devatalu, maharshulu modalaina vaaru vacchi nilabaddaaru.

Ee maatalu vinna Raamudu "Dasaradha mahaaraaju Kaikani vivaaham chesukune mundu, mee taatagaaraina Kaikeya raajuki oka maata icchaaru. Kaikeya kadupuna yevaru pudataaro, vaallaki raajyam istaanani naannagaaru pramaanam chesaaru. Ee vishayam Vasishtudiki telusu. Ee vishayam telisina Kaikeya raaju, Vasishtudu, Sumantrudu urukunnaaru. Mee amma rendu varaalu adigindi. Malli aa rendu varaalaki Dasaradhudu baddhudu ayyaadu. Andukani yetununchi chusinaa raajyam neeke vastundi. Tandrigaaru chesina daanilo porapaatu unte, nenu diddaali. Kaani andulo porapaatu ledu. Manam puttaka munde naannagaaru raajyaanni neeku icchaaru. Kanuka nuvvu raajyaanni teesukovaali.

Twam raajaa bhava bharata swayam naraanaam


Vanyaanaam aham api raaja raan mrugaanaam

Nuvvu Ayodhya pattanaaniki vellipo. Narulandariki nuvvu raajugaa undi, swetha chatram kinda kurchuni paripaalana cheyyi. Nenu aranyaalaki velli chettukinda kurchuni mrugaalani paripaalistaanu. Andukani Bharataa, nuvvu vellipo" annaadu.
 
Appudu Dasaradha mahaaraaju mantri ayina Jaabaali lechi, " Nenu indaakati nunchi nee maatalu vintunnaanu Raama. Chaala chitramaina maatalu maatlaadutunnaavu. Ninnu kanetappudu Dasaradhudiki telusaa nuvvu ilaa pudataavani. Dasaradudu kaamukata tho tana veeryaanni bharya ayina Kousalya yandu pravesapettaadu. Kousalya kudaa kaamukatatho Dasaradha mahaaraaju daggara nunchi, veeryaanni pucchukunnadi. Aa suklaalani tana sonitam tho kalipindi. Appudu prakruti siddhamgaa garbham yerpadindi. Andulonunchi nuvvu puttaaavu. Tallemiti, tandremiti. Nuvvu pucchukunnaavu ee picchi bhakti. Puttina prati praani, tanantata taanu vellipotundi. Appudu ee ammatanaalu, naannatanaalu yemi undavu. Chanipoyina vaallani pattukuni yediste, vaallu maatlaadutunnaaraa. Vellipoyinavaadi maataki kudaa gouravamemiti. Vaallatho paate aa maata kudaa vellipotundi.
Inkaa satyamu dharmamu antaavemiti. Asalu ivanni yendukocchayo nenu cheppanaa Raamaa. Yedo rakamgaa ilaanti pustakaalu raaste, dabbunna vaari daggara daanaalu, dharmaalu kotteyyavacchani kontamandi ilaanti dharmaalani raasaaru. Asalu nijamgaa pitrukaaryaalu, taddinaalu levu. Anni ottide. Pakka urilo unnavaadiki Ikkada annam pedite, vaadi aakali teeradu kaani, chanipoyi yekkado unna mee naannagaariki taddinam pedite aakali teerutundaa. Yevadu cheppadu ivanni. Haayigaa unnadaanni anubhavinchu" annaadu.
 
Ee maatalu vinna Raamudu yerupekkina kallatho "Jaabaali! nuvvu cheppindi satyamaite, nijamaite, asalu jeevakotiki pravartana anedi undedi kaadu. Yevadi istam vacchinattu vaadu pravartinchavacchu. Okadi pravartana batti, vaadu yetuvantivaado nirnayistaaru peddalu. Aa pravartana vedamunaku anugunamgaa undaali. Aa vedamu apourusheyamu. Vedam yemi cheppindo adi cheyyaali. Ee kantitho chusinavi anni satyaalu kaavu, ee buddhiki puttinavi anni satyaalu kaavu. Mana sampradaayamlo vedame satyam. Ihalokamlo yagnya yaagaadi kratuvulu chesina mahaa purushulu, 100 kratuvulu cheste Indra padavini pondaaru. Ikkada punyaalu chesinavaaru urdhwlokaalu pondaaru. Ikkada paapaalu chesinavaaru heenayonulaki vellipoyaaru. Ikkada taddinam pedite, sukshma sareeram mudu taraala varaku pitrulokam lo unnavaadiki kadupu nindutundani vedam chebutundi. Neelaanti naastikudini (devudu ledanna vaadu naastikudu kaadu. Naaku vedam pramaanam kaadu annavaadu naastikudu) pravartana teliyanivaadini,

Satyam yeva eeshwaro loke satyam padma samaapritaa

Satya mulaani sarvaani satyaan na asti param padam

Ye satyaanni vedam chebutundo, ye satyaanni aasrayinchi Lakshmi unnado, ye satyaanni aasrayinchi ee samasta brahmaandam nilabaddaayo, atuvanti satyaaniki aadhaaramaina vedaanni truneekarinchi maatlaadutunna neevanti naastikudini yelaa cherchukunnadayyaa Dasaradha mahaaraaju. Naaku ivaala Dasaradha mahaaraajuni chustunte jaali vestundi" annaadu.

Ee maatalu vinna Jaabaali gajagajaa vanukutu, "nenu vedaanni tiraskarinchinavaadini, nammani vaadini kaadu Raama. Bharatudu antha benga pettukunnaadu kadaa. Kanuka yedo oka vaadam cheste, meeru tirigi vastaaru kadaa ani alaa cheppaanu" annaadu.
 
Appudu Vasishtudu vacchi, Brahma nunchi Ikshwaaku vamsam yela yerpadindo cheppi " ee vamsamlo yeppuduu peddavaade raaju avutunnaadu. Tandri maata vini nenu aranyaalaki vacchanantunnaavu. Tandri sarvakaalamula yandu pujaneeyudu. Tandri yelaa goppavaado, talli kudaa alaa goppadi. Ippudu nee mugguru tallulu vacchi, ninnu venakki rammantunnaaru. Tandri veeryapradaata ayite, talli kshetraanni istundi. Pillavadu bayatiki vacchaaka tallitandrulu iddaru penchutaaru. Kaani malli ee sareeramloki raakundaa gnaanam icchevaadu guruvu maatrame. Nenu neeku, nee tandriki kudaa guruvun. Nenu cheptunnaanu. Nuvvu aranyamu nunchi venakki vacchi, raajyaanni teesukunte dharmamu tappina vaadivi avvavu. Andukani venakki vacchi raajyaanni teesuko" annaadu.

Appudu Raamudu "Maa tandrigaaru naatho oka maata annaaru. Raamaa, nee meeda naaku nammakam undi. Nenu Kaikeyiki icchina varam nijam avvatam nee chetilo undani cheppaaru. Andukani nenu aranyavaasaaniki vacchaanu. Meeru annatlu, nenu venakki raavatam dharmam lo oka bhaagam kaavacchu. Kaani, nenu occhina varam yenduku panikiraakundaa potundi ani naa tandrigaaru baadha padatam naaku istam ledu. Amma sareeramloki tandri pravesapettina tejassu valana kadaa sisuvu anevaadu bayatiki vacchedi. Aa sisuvu perigaaka guruvu gnaanam bodhistaadu. Aa sisuvu ane vaadu raavataaniki mulam tandri. Kaavuna tandri maata chedipokudadu. Andukani nenu naa tandri maatani atikraminchalenu" annaadu.

Appudu Bharatudu Sumantrudini pilichi, "Darbhalu teesukocchi ikkada paravandi. Nenu mukham meeda batta vesukuni yedi chudakundaa, Raamudi yeduruggaa kurchuntaanu" annaadu. (Poorvakaalam lo raaju tappu cheste, dharmam tappite, brahmanulu ilaa mukham meeda gudda vesukuni yedurugaa kurchunevaaru. raajuki tana tappuni teliyacheyyatam kosamani.) Appudu ventane Sumantrudu darhalani parichesaadu. Vaati meeda Bharatudu mukham meeda batta vesukuni kurchunnaadu.
 
"Nuvvu nannu ilaa nirbandhincha vacchaa Bharataa. Nenu ye tappu chesaanani nuvvu ilaa darbhala meeda kurchunnaavu. Ilaa brahmanulu kurchuntaaru. Nuvvu brahmanudavi kaavu, Kshatriyudavi. Kshatriyudavaina nuvvu ilaa kurchovatam nee modati tappu. Naa yandu tappu lekapoyinaa nuvvu ilaa kurchovatam nee rendava tappu. Kaabatti nuvvu chesina ee doshamula yokka parishkaaraaniki lechi aachamanam cheyyi. Alaage, oka dhaarmikudini muttuko" annaadu Raamudu.

Appudu Bharatudu lechi, aachamanam chesi Raamudini muttukunnaadu. Taruvaata aayana akkadunna pourulandarini pilichi, "Raamudu yenta cheppinaa raanantunnaadu. Andukani nenu kudaa ikkade Raamuditho undipotaanu. Lekapote naa badulu Ramudu raajya paalana chestaadu. Nenu aranyaalalo untaanu" annaadu.

Ee maatalu vinna Raamudu navvi "Bharataa, ala maarchukovatam kudardu. Naannagaaru nannu aranyaalaki vellamani cheppaledu. 14 samvatsaraalu poorti ayyaaka nenu tirigi vacchi raajya paalana chestaanu. Appativaraku nuvve raajyaanni paripaalinchu" annaadu. Akkade unna rushulu Bharatudi daggariki vacchi, Raamudu cheppinattu nuvvu raajyaanni paripaalinchu" annaaru.

Appudu Bharatudu, naaku ee raajyam vaddu. Ee raayaanni nuvvu paripaalinchu ani Raamudi paadaala meeda paddaadu.

"Chandrudiki vennala lekundaa povacchu. Himaalaya parvataala nunchi jalam raakundaa aagipovacchu. Samudram cheliyali katta daatipovacchu. Kaani nenu naa pratignya matram maananu" ani Raamudu annaadu.

Ee samayamlo Vasishtudu lechi, "Ayite Raamaa, needaina raajyaanni Bharatudu 14 samvatsaraalu paripaalistaadu. Nuvvu tirigocchaaka neeku istaadu" ani cheepi, taanu teesukocchina bangaaru paadukalani Bharatudiki icchi, " Bharataa, ee padukala meeda Raamudini okka saari yekki digamanu. Ika nunchi Ayodhya ni ee paadukalu paripaalistaayi" annaadu. (Vasishtudu trikaalavedi. Aayanaki munde telusu Raamudu ippude tirigi raadani. Andukane tanatho paatu bangaaru paadukalani teesukocchaadu.)
 
Bharatudu aa bangaaru paadukalaki namaskarinchi, vaatini Raamudi paadaala daggara pettaadu. Appudu Raamudu okasaari vaati meeda yekki digaadu.

Tatah shirasi kruetvaa tu paaduke bharatah tadaa

Aaruroha radham hrueshtaha shatrughnena samanvitah

Appudu bharatudu santoshamgaa aa paadukalani tana sirassu meeda pettukuni Satrughnuditho kalisi tirigi Ayidhyaki payanamayyaaadu.Raamudi paadukalani Bharatudu tana sirassu meeda pettukunnaaka, 14 samvatsaramulu taruvaata Raamudu titigi raakapote, nenu naa sareeraanni agnilo vidichipettestaanu ani pratignya chesaadu.


 Ayodhyaki vellaaka aa paadukalani simhaasanam meeda petti, taanu ye pani chesinaa, aa paadukalaki cheppi chesevaadu. Aa paadukalalo Raamudini chusukuntu gadipaadu.

Taruvaata Raamudi daggariki akkade untunna tapasvulu andaru vacchi "ikkada daggaralo Kharudu ane raakshasudu unnaadu. Nuvvu ikkadiki vacchi tirugutunnaavani telisi, nee meeda ye kshanamainaa dandayaatra cheyyataaniki siddhapadutunnaadu. Ippatike vaadu mammalni roju kashtapedutunnaadu. Andukani memu ikkada undakundaa, dooramgaa veroka vanaaniki vellipotunnaamu. Kaavuna nuvvu kudaa maatho vastaavaa" ani adigaaru.

Ikkadiki Bharatudu, Satrughnudu, Kousalya, Sumitra, Kaikeya vacchaaru. Ikkade unte naaku vaallu baaga gnaapakam vastaaru. Ikkadiki vacchina sainyamuloni jantuvulanni malamutramulu visarjinchatam valla ee pradesam souchaanni kolpoyindi ani Raamudu tana manasulo anukuni, Sita Lakshmanula tho kalisi aa taapasulatho bayaluderaadu.
 
Alaa kontaduram prayaaninchaaka vaaru Atri maharshi aasramaaniki cherukunnaaru. Appudu Atri maharshi vaariki swaagatam cheppi, "naa bhaarya peru Anasuya (Kardhama prajaapati- Devahuti la kumaarte). Aame chaalaa vruddhuraalu. Aavida okasaari devatala kosam 10 raatrulani kalipi oka raatri chesindi. Desamlo 10 samvatsaraala paatu kshaamam vaste, yendipoyina Gangaa nadini tana tapahshakti tho pravahinchettu chesindi. Prajalandariki annam pettindi. Aame padivela samvatsaramulu paatu ghoramaina tapassu chesindi. Sarvabhutamula chetaa namaskarinchabadataaniki yogyuraalu. Raamaa, Sitammani okkasaari Anasuya chustundi. Kanuka nuvvu aame daggariki okasaari pampinchu" ani annaadu.

Tana daggaraki vacchina Sitammani tana vallo kurchobettukuni Anasuya ilaa annadi " Sita, nuvvu mahaa pativratavani, bhartani anugaminchi aranyaaniki vacchaavani vinnaanu. Aayana durmaargude kaavacchu, dhanam leni vaade kaavacchu, heenude kaavacchu, gunamulu lenivaade kaavacchu. Kaani sthri ki patiye daivamu ani nenu viswasistaanu. Nee abhipraayam kudaa cheppu" ani adigindi.

Appudu Sitamma "nenu puttintlo unnappudu naaku ee maate cheppaaru. paanigrahanam cheyincheppudu ee maate cheppaaru. Attavaarintiki vacchaaka Kousalya ee maata cheppindi. Ayanyaalaki bayaluderu tunnappudu kudaa Kousalya ee maate cheppindi. Kaani naa adrustam yentante, amma, naanna, sodarulu, guruvu yelaa premistaaro, naa bharta nannu alaa premistaadu. Goppa dharmam telisunnavaadu, jitendriyudu. Ituvanti bharta labhiste, atanini preminchatamlo goppa yemundammaa" annadi.

Sitamma maatalaki yento santoshinchina Anasuya konni kaanukalu istu, " Sita, neeku konni battalu istunnaanu. Ivi yeppudu nalagavu. Konni puvvulu istunnaanu. Ivi yeppudu vaadavu. Angaraamulu istunnaanu. ivi yeppudu vaasana taggavu. Ivi nuvvu petukunte, nee bharta ninnu chudagaane aanandaanni pondutaadu. Lakshmi devi Sri MahaaVishnuvuni santoshapettinattu, nuvvu ivi pettukuni, nee Bhartani santoshapettu. Kaabatti, ivi kattukunnaaka okasaari Raamudiki kanapadu" annandi.
 
Appudu Sitammaivanni kattukuni, Atriki, Anasuyaki namaskaaram chesi, Raamudi daggariki vellindi. Raamudu Sitani chusi "Sita, yevaruu pondani goppa bahumatulani nuvvu pondaavu" ani Sitamma vanka chusi pongipoyaadu.

Taruvaata Anasuya Sitammani tana daggara kurchobettukuni, " Nee pelli gurinchi vinaalani naaku chaala
korikagaa undi. Naaku nee kalyaanam gurinchi cheppu" annadi.

Appudu Sitamma, "Janaka maharaaju bhoomini dunnutunte, naagati chaaluki tagili paiki vacchaanu kaabatti, nannu Sita ani pilichaaru. Maa naannagaru nannu chaalaa baagaa penchaaru. Naaku yukta vayassu vacchaaka Siva dhanussuni yettinavaadiki nannu istaanu annaaru. Appudu Raamudu Siva dhanurbhangam chesaadu. Ventane maa tandri naaku oka varamaala icchi, naa chetini Raamudi chetilo petti, neellu poddaam ani jalakalasam teesukocchi, cheyyi pettaboyaadu. Kaani, Raamudu, nenu kshatriyudani kanuka Siva dhanussuni virichaanu. Nee kumaarteni swekarinchaali ante, nuvvu kanyani icchinanta maatraana sweekarinchanu. Ee kanya naaku bhaaryagaa undataaniki taginado kaado, naa tandrigaaru nirnayinchaali, aayana angeekariste sweekaristaanu" annaadu.

Andukani maa naannagaaru dutala cheta Dasaradha mahaaraajuki kaburu chesaaru. Dasaradha mahaaraaju maa vamsa vruttaantaanni vinnaaka, vivaahaaniki oppukunnaaru. Appudu nenu Raamudiki ardhaangini ayyaanu" ani Sitamma cheppindi. Ee maatalu vinna Anasuya pongipoyindi.

Taruvaata vaaru, memu aasramam nirminchukuntaamu. Yetu vellamantaaru ani Atri maharshini adugagaa, aayana " ikkada raakshasulu, kruramrugaalu tirugutuntaayi. Rushulu pallu tecchukune daari okati undi. Andkani meeru chaala jaagrattagaa aa daarilo vellandi" ani, aa daarini chupinchaaru. Appudu Atri maharshi daggara, Anasuya daggaraa aaseervadam teesukuni, Sita Rama Lakshmanulu aa daarilo tama prayaanaanni saaginchaaru.

Meghaalaloki suryudu velite yelaa untundo, alaa Sita Lakshmanulatho Raamudu vellaadu.