Sundara kaanda- Muppai aidava roju

Hanumanthudu icchina ungaraanni teesukunna Sitamma "Naayanaa Hanumaa! Lakshmanudu, Bharatudu, Satrughnudu, Kousalya, Sumitra, Kaikeyi, Kosala desamlo unna samasta janulu, Sugreevudu, vaanaramulu kusalame kadaa" ani palu prasnalu adigaaka, "Raamudiki naakannaa yekkuva ayinavaaru yevaru leru. Nenu pakkana lekapovatam valla Raamudu taanu yelaa pravartinchaalo alaa pravartinchatam lo vaikalyaanni pondaledu kadaa. Raamudu kevalam tana porusham meedane aadhaarapadi, daivamunu tiraskarinchi tirugutunnaadaa, leka tana pourushaanni poortigaa vidichipetti, bhagavantudini maatrame viswasinchi tirugutunnaadaa. Raamudiki nenu gnapakam unnaanaa. Nannu taluchukuntaadaa. Raavanudini, raakshasulani nigrahinchaali ante Raamudu akkadanundi astraprayogam cheyyaledaa. Raamudu astra prayogam cheyyakundaa naayandu yenduku upeksha vahinchaadu. Naaku Raavanudu kevalam 12 nelala gaduvu icchaadu. Andulo 10 nelala gaduvu poorti ayyindi. Inka 2 nelalu maatrame vaadu nannu bratakanistaadu. Kaani nenu oka nela maatrame bratiki untaanu. Ee okka nela lopala Raamudu vacchi nannu vidipiste sari. Okavela Raamudu raakapote nenu praanamulu vidichipettestaanu. Nenu inka oka nela maatrame jeevinchi untaanu ani Raamudiki nivedinchu" annadi.


Sitamma alaa baadhapadutu cheppina maatalu vinna Hanumanthudu sirasu meeda chetulu pettukuni, "Yendukanna alaa kheda padataavu. Malayamu, Vindhyamu, Meru modalaina parvatamula meeda ottu petti chebutunnaanu. Maa vaanaramulu tene, kandamulamula meeda ottu petti chebutunnaanu. Raamudu neeyandu viseshamaina prematho unnaanu. Aayana yenthagaa tapistuntaadu ante, yekkadainaa oka andamaina padmamu kanapadite, Haa Sitaa antuntaadu. Vaanprasthullaagaa Raamudu kudaa suryaasthamayam ayyaaka saatvikamaina aahaaram teesukuntaadu. Nirantharamu nee gurinche dhyaanam chestunnaadu. Pratikshanam sokistune unnaadu. Raamudu Prasravana parvata guhalo padukuni unnappudu onti meeda tellu, jerrulu paakinaa kaani aayanaki spruha undatam ledu.
 
100 Yaagamulu chesina Airaavatam meeda kurchunna Indrudi daggara Sachidevi unnattu, Prasravana parvata guhalo kurchunna Raamudi daggariki ninnu teesukelli dimputaanamma. Yagnyamlo vesina Havissuni Havyavaahanudaina agnidevudu yentha pavitramgaa teesukeltaado, alaa nannu teesukelli Raamudi paadaala daggara pedataanu. Amma, nuvvu vacchi naa veepu meeda kurcho" annaadu.


Kaani appatidaakaa Hanumanthudu chaalaa chinnagaa undatam valana Sitamma Hanumani chusi phakkuva navvi, "yentha maata annaavoi Hanuma. Nuvve intha swaroopam. Aa veepu meeda nenu kurchonaa. Nannu ee samudraanni daatinchi teesukeltaavaa. Nee vaanara buddhini bayatapettaavu kadaa" annadi.

Sitamma maataki aligina Hanumanthudu tana swaroopaanni Sitammaki chupinchaali anukuni, meru parvata sikharaalu aakaasaanni chumbistunnattut yelaa untaayo, alaa parvata swaroopaanni pondaadu. Appudu Hanumanthudu pedda paadaalatho, balisina todalatho, sannati nadumutho, visaalamaina vakshasthalamtho, sankhamlaanti kantham tho, kaalchina penem laanti mukham tho, pacchati kannulatho, pedda sirojamulatho, parighalavanti bhujamulatho nilabaddaadu.

Hanumanthudini alaa chusina Sitamma aascharyapoyi, "Naayanaa! Naaku telusu nuvvu yevarivo. 100 yojanaala samudraanni daati vacchinappude nuvvu yevaro gurtinchaanu. Ilaa raagaligina sakti garutmantudiki undi. Nee tandri vaayudevudiki undi. Neeku undi. Nuvvu intha samardhudivi kaakapote Raamudu ninnu naa daggariki pamparu. Nenu nee veepu meeda kurchuni aavali odduki vaccheppudu nenu samudramlo padipovacchu. Lekapote raakshasulu nee daggariki adduraavacchu. Appudu neeku vaallaki yuddham jaragavacchu.
 
Aa samayamlo nuvvu vaallatho yuddham chestaavaa leka nannu kaapaadukuntaavaa. Okavela ye kaaranam chetanainaa nenu malli Raakshasulaki dorikite, Raavanudu nannu yevariki teliyani pradesamlo daachavacchu. Anducheta nenu nee veepu meeda kurchuni aavali odduki raavatam kudardu. Amma! Nenu yuddham cheyyagalanu. Ninnu kshemamgaa Raamudi daggariki teesukuveltaanu ani antaavemo. Nenu spruha lo undagaa, telisi telisi Raamudini tappa veroka purushudini naa chetitho sprusinchanu. Raamude vacchi Raavanudini samharinchi, naa cheyyi pattukuni ee samudraanni daatinchaali" annadi.


Appudu Hanumanthudu "Oka narakaanthagaa undi inni kastaalu padutu, ituvantappudu kudaa 'Nenu raanu' anatam neeke chellindi. Nuvvu naa veepu meeda kurchuni raanu antunnaav kadaa. Poni Raamudi daggariki nenu velli, vignyaapana cheyyataaniki yedanna oka abhignyaanaanni kataakshinchu talli" annaadu.

Appudu Sitamma annadi "Okaanokappudu aranyavaasam chestunnappudu Chitrakuta parvata sikharaala meeda aasramaanni nirminchukuni akkadunna tapobhoomulalo nenu, Raamudu viharistu undevaallamu. Atuvanti samayamlo eesaanya parvataaniki pakkana unna oka chinna parvatam meeda meemu viharistunnaamu. Appudu Raamudu akkadunna kolanuloni nellalo aadukuni, tadibattalatho parigettukuntu naa daggariki vacchi naa pakkana kurchunnaadu. (Raamudiki Raavanudiki appativaraku yetuvanti satrutvam ledu). Inka konni samvatsaraalalo aranyavaasam poortiayyi Ayodhyaki vellipotaadu. Avataara prayojanam kosam Raavanudu Sitammani yelaago apaharistaadu. Kaani Sitammaki yedannaa apakaaram jarigite Raamudu yelaa spandistaado chudaam ani devatalu Indrudi kodukaina Kaakaasurudu ni pampaaru. Aa Kaakaasurudu kaaki roopamlo parvatam meeda untaadu). Aa samayamlo nenu konni maamsapu orugulu (vadiyaalu) akkada yendapettaanu. Naa pakkana kurchunna Raamudu santoshamgaa neetho maatlaadutunnaadu.
 
Appudu Kaakaasurudu ane Kaaki akkadiki vacchi aa orugulani tinatam praarambhinchindi. Appudu nenu oka mattigaddani teesi aa kaaki meeda visiraanu. Appudu pakshi naa vakshasthalam meeda vaali, tana mukkutho gaadi vesi naa maamsam peekindi. Aa baadhalo nenu gilagilalaadatam valana naa vaddaanam jaarindi. Nenu aa vaddaanaanni teesi kaaki meedaki visarabote Raamudu chusi navvi, "Sita! Kaaki meedaki bangaaru vaddaanam visurutaavaa" annaadu. Taruvaata nenu aa baadhani oorchukovataaniki Raamudi odilo tala pettukuni nidrapoyaanu. Nenu alaa Raamudi odilo tala pettukuni unnanthasepu aa kaaki raaledu.

Malli konthasepatiki nenu nidralechaanu. Appudu Raamudu naa odilo tala pettukuni nidrapotunnaadu. Appudu malli Kaakaasurudu ane kaaki vacchi, naa vakshasthalam meeda kurchuni, malli gattigaa naa sareeramloki podichi, naa maamsaanni tinnadi. Appudu naa sareeram nundi netturu kaari Raamudi nuduti meeda padindi. Appudu Raamudu lechi inta netturu yekkadidi ani chusesariki, vakshasthalam nudi netturu kaarutu, yedustu nenu kanapaddaanu. Appudaayana notinundi aprayatnamgaa oka maata vacchindi. Yevaduraa ayidu talala paamutho aatalaadinavaadu" ani gardinchaadu. (Sitammani panchamukha gaayatrigaa Raamudu aanaadu lokaaniki cheppaadu). Appudaayana chuttu chusesariki mukkuki netturu tho, maamsam mukkatho, kaallaki netthuru tho kaaki kanapadindi.

Appudu Raamudu akkada unna oka darbhani teesi, daani meeda brahmastraanni abhimantrinchi vidichipettaadu. (Mantrapuritamaina astraalani prayogincheppudu baanaale avasaramledu. Denimeeda ayinaa aa mantraanni abhimantrinchi prayoginchavacchu). Appudu aa Bramhaastram kaaki ni tarimindi. Aa kaaki mudu lokaalu tirigi andari daggariki vellindi. Kaani andaru " Raamudu champutaanu ani astra prayogam cheste, memu rakshinchalemu. Nuvvu vellipo" annaaru. Aa kaaki anni chotlaki tirigi tirigi Raamudu unna chotaki vacchi, namaskaaram chestu padipoyindi. (Mantram tho abhimantrinchina astraaniki oka maryaada untundi. Vennu chupinchi paaripotunnavaadini aa astram kottadu.
 
Yeduru tirigi yuddham chesinavaadine adi kodutundi. Kaakaasurudu aa Bramhaastraaniki yeduru tiragakundaa vennu chupinchi paaripotunnaadu kanuka adi aayanani samharinchaledu).


Raamudu aa Kaakini chusi, naa daggariki vacchi padipoyaavu kanuka nuvvu naaku saranaagati chesinatte. Andukani nenu ninnu vidichipedtunnaanu. Kaani okasaari Bramhaastram vesina taruvaata praanamulatho samaanamainadaanni iccheyyaali. Mari nuvvu yemistaavu" ani Kaakaasurudini Raamudu adigaadu.

Appudu Kaakaasurudu tana kudi kannuni Bramhaastraaniki aahaaramgaa Raamudiki namaskaaram chesi, Dasaradhudiki namaskaaram chesi vellipoyaadu. Aanaadu oka kaaki meeda bramhaastram vesina Raamudu ivaala yenduku oorukunnaado aalochinchamani okasaari Raamudiki cheppu" ani Sitamma Kaakaasura vruttaantaanni Hanumaki cheppindi.

Taruvaata Sitamma annadi "Satruvulani samharinchagala samardhata kaligina O Hanuma! Naa valla chinnado peddado oka porapaatu jarigiuntundi. Maa attagaaru Kousalya devi lokamunanthatini rakshinche kodukuni kannadi. Aa Raamudi paadaalaki saanjali bandhakamgaa namaskarinchaanu ani cheppu. Dasaradha mahaaraaju maraninchinaa kudaa Raamudu aa baadhani pondaledu ante Lakshmanudu pakkana undatame kaaranam. Vadinani tallilaa chuse swabhaavam unnavaadu Lakshmanudu. Lakshmanudu naaku kodukutho samaanamainavaadu. Aa Lakshmanudini kusalamu adigaanu ani cheppu. Sugreevudini kusalam adigaanu ani cheppu. Hanumaa! Nee vaakkula dwaaraa Raamachandramurty manasulo naa yandu unna premani uddeepimpa chesi nannu tondaralo teesukuvellettu cheyyi" annadi.

Appudu Hanumanthudu "Amma! Kaakaasura vruttantam cheppaavu. Deenithopaatu inkoka abhignyaanaanni istaavaa, teesukuveltaanu" annaadu.
 
Appudu Sitamma tana pavita konguki katti unna muta vippi, andulo unna chudaamani icchindi.(Chudaamani samudrajalaala nundi paiki vacchindi. Daanini Devendrudu Janakudiki oka yaagamlo bahukarinchaadu). Ee chudaamanini vivaaha samayamlo naa sirassuyandu maa amma alankarinchindi. Nuvvu deenii Raamudiki ivvu. Appudu Raamudiki yekakaalamlo mugguru gnaapakaaniki vastaaru. Maa amma, Dasaradhudu, nenu Raamudiki jnaapakam vastaamu" annadi.


Hanumanthudu aa chudaamanini kannulaku addukuni, Raamudu icchina ungaraanni yelaa bhadraparuchukunnaado, alaa chudaamanini kudaa jaagrattagaa bhadraparuchukunnaadu. Sitamma aabharanam chetilo padagaane aayanaki viseshamaina sakthi, dhairyam kaliindi.

Malli Sitamma annadi "Okanaadu nenu Raamuditho kalisi viharistunna samayamlo naa nosatana pettukunna tilakam marugunapadindi. Appudu Raamudu akkadunna oka kunkuma silani aragadeesi naa bugga meeda chukka pettaadu. Ee vishyaanni kudaa Raamudiki gnaapakam cheyyi" annadi.

Appudu Hanumanthudu "Nenu bayaluderataanu" ante, Naayana! 10 nelalu nunchi ikkada untunnaanu. Kaani okkanaadu Raamanaamam vinaledu. Innaallaki nuvvu vacchi Raamakadha cheppaavu. Naa manasu pongipoyindi. Antha tondaragaa nuvvu vellipotaanu ante naku chaalaa bengagaa undi. Yekkadainaa oka rahasyamaina pradesamlo ivaala undi, repu naaku kanapadi malli okasaari aa Raamakadha naaku cheppavayyaa. Ivaaltiki undipo Hanumaa" ani, intinundi dooramgaa vellipotunna kodukuni kannatalli adiginattu Sitamma Hanumanthudini adigindi.

Appudu Hanumanthudu annaadu "Amma! Nuvvu bengapadavaddu. Raamudu kudaa nee meeda benga pettukuni sokistunnaadu" annaadu.

Appudu Sitamma "Nuvvu cheppina maata naaku malli sokam kaligistundi. Raamudu naakosam sokistunnaadu anna maata chaalaa baadhagaa undi. Hanumam nuvvu vastaavu. Garutmantudu vastaadu. Vaayudevudu vastaadu 100 yojanaala samudraanni daati. Inka yevaru raaleru ikkadiki. Mari Raavana samhaaram yelaa jarugutundi" ani adigindi.
 
Mat visishtah cha tulyah cha santi tatra vana okasaha



Mattah pratyavarah kaschan na asti sugreeva sannidhou

Hanumanthudu annaadu "Sugreevudi daggara naatho samaanamaina balam unnavaallu unnaaru. Naakannaa adhikamaina balam unnavaallu unnaaru. Kaani naakannaa takkuva balam unnavaadu Sugreevudi daggara ledu. (Ee maata Hanumanthudi vinayaaniki nidarsanam). Nenu velli Raamudiki cheppi tondaralone vaanara sainyamtho Lankaa pattanaaniki vacchi, Raavanudini samharistaamu" annaadu.

Hanumanthudu Sitamma daggara selavu teesukuni uttara dikkuki vacchi "Lankaa pattanaaniki raavatamu aipoyindi, Sitamma talli darsanam ayipoyindi. Aa Raavanudiki oka maata chebudaamu. Yemanna prayojanam untundemo. Kaani darsanam ivvamani adigite vaadu yelaago ivvadu. Andukani veediki atyanta priyamaina ee pramadaavanaanni (Ashoka vanam) naasanam cheste, vaade nannu pilustaadu" ani anukuni, bheemarupudai aa Ashoka vanam meeda yegiraadu. Appudaayana todala vegaaniki akkadunna chetlanni virigipoyaayi. Alaage Hanuma chesina mahaa naadaaniki akkadunna pakshuluanni gundelu baddalai kindapadipoyayi. Aayana akkadunna sarovaramlo neellani bayatiki todesaadu.
 
Alaa Hanuma chestunna vidhvamsaaniki akkadunna raakshasulu ulikkipadi lechaaru.


Akkadunna raakshasa sthrilu Sitamma daggariki vacchi "Ee kothi chaalaa chinnadigaa unnappudu ee chettu meeda kurchuni undatam chusaamu. Aa kothi nee daggariki vacchi kichakichalaadinattu maaku anumaanam. Aa kothi yevaru" ani adigaaru.

Appudu Sitamma annadi "Paamu kaallu paamuki teliyaali. Aayana raakshasudo, verokado telusukune sakti naakekkada undi. Aayanevaro meeke teliyaali. Naku teliyadu" annadi.

Appudu aa Raakshasa sthrilu parugu paruguna Raavanudi daggariki velli, "Yekkadinundi vacchindo kaani mahaa vaanaramu okati vacchindi. Adi Indrudi dootho, Kuberudi dootho, Vishnuvu dootho, Yamudi dootho maaku teliyadu. Adi Ashoka vanam anthatini naasanam chestundi. Kaani Sita kurchunna Simsuvaa vrukshaanni maatram adi vadilipettesindi. Alasata cheta vadilipettindo, kaavaalani vadilipettindo teliyadu. Alasata anukovataaniki veeluledu. Yendukante intha Ashoka vanaanni naasanam chesina vaanaraaniki Simsuvaa vrukshaanni naasanam cheyyatam pedda lekkhaa. Adi kaavaalane vadilipettindi. Nuvvu ye kaanta meeda ayite manassuni, kaamaanni unchhaavo, aa Sita tho ee vaanaram maatlaadindi" ani cheppaaru.

Appudu Raavanudiki yekkada leni kopam vacchi, 80,000 raakshasa kinkarulani pilichi, "Meerandaru velli aa mahaavaanaraanni patti bandhinchandi. Lekapote samharinchandi" ani cheppi pampinchaadu.

Jayatyatibalo Raamo Lakshmanascha mahaabalaha
Raajaa jayati Sugreevo Raaghavenaabhipaalitaha
Daasoham kosalendrasya Raamasyaaklishta karmanaha
Hanumaan satrusainyaanaam nihanthaa maarutaatmajaha
na Raavana sahasram me yuddhe pratibalam bhavet
silaabhistu praharataha paadapaischa sahasrasaha
Ardhayitwaa pureem lankaa abivaadya cha maidhileem
Samruddhardho gamishyaami mishataam sarvarakshasaam

(Ee shlokaalani jayamantram antaaru).
 
Aa samayamlo Hanumanthudu akkada unna toranam meeda kurchuni ee Jaya mantraanni cheppaadu. "Raamudu, Lakshmanudu, viseshamaina balam tho vardhillutunnaaru. Aa Raamudi cheta rakshimpabadina vaanara raajaina Sugreevudu Jayamu cheta sobhillutunnaadu. Atuvanti Raamudiki daasaanudaasudini nenu. Naa peru Hanuma. Nenu yuddhamlo verugaa aayudhamulu vaadanu. Ee Raavana sainyaanni naa arikaalla kindha petti tokkestaanu. Naa pidi guddulatho champestaanu. Pedda pedda chetlatho, raallatho, kodataanu. Veyyimandi Raavanaasurulu naa bhujaala kindha oka keetakam tho samaanam. Nannu aapagaligevaadu ee Lankaa pattanam lo ledu. Sitammaki namaskarinchi yelaa vacchaano, alaa ee samudraanni daati vellipotaanu. Nannu pattagalige monagaadu ee Lankaapattanam lo ledu" ani Jaya mantraanni cheppaadu.


Appudu aa 80,000 kinkarula mooka Hanumanthudi meedaki rakarakamulaina aayudhamulu vesaaru. Chanda prachandudaina Hanumanthudu aa toranaaniki unna inupa parighani okadaanni peeki vaalla andarini daanitho kottaadu. Kallu musi teriselogaa akkada aa raakshasula maamsapu muddalu, raktapu marakalatho aa praantham nindipoyindi. Malli aayana toranam yekki kurchunnaadu. Appudu aayanaki dooramgaa veyyi sthambhaalatho oka praasaadam kanipinchindi. Appudu aayana aa praasaadam meedaki yekki nilabadi pedda naadam chesaadu. Aa naadam vinesariki Lankaapattanam lo konni vela mandi gundelu baddalu ayyaayi. Chevula venta,mukkula venta raktam kaari chanipoyaaru. Appudaayana todalu kottaadu. Aa sabdaaniki konthamandi raakshasulu chanipoyaaru. Taruvaata aa praasaadaaniki madhyalo unna bangaaru sthambhaanni peeki gaalilo giragiraa tippite, aa vegaaniki andulonunchi agni putti, aa praasaadam anthaa kaalipoyindi. Akkada kaapalaa unna 100 mandi raakshasulani kudaa kotti champesaadu.
 
Appudaayana "Maa vaanaramulalo 10 yenugula balam kaliginavaaru, 100 yenugula balam kaliginavaallu, 1000 yenugula balam kaliginavaallu, 10,000 yenugula balam kaliginavaallu, anthakannaa yekkuva balam unnavaallu unnaaru. Bhoomiki addamgaa yegaragaligevaallu, niluvugaa yegaragaligevaallu ee bhoomandalam anthaa Sitamma kosam anveshistunnaaru. Vaallevaru mimmalni vidichipettaru. Sugreevude bayalderi Lankalo adugupettinanaadu, ee Lanke ledu, meeru leru, aa Raavanudu ledu. Dharmaatmudaina Raamuditho vairam pettukunna kaaranam cheta meerandaru maadi masaipotaaru" ani cheppi malli toranam meedaki vacchi Jaya mantram cheppaadu.


80,000 mandi chanipoyaaru anna vishayam telusukunna Raavanudu Prahasthudi kumaarudaina Jambumaalini pampaadu. Gaadidhalu punchina radham yekki Jambumaali yuddhaaniki vacchaadu. Appudu Hanumanthudu aa Jambumaali meedaki oka pedda raayini visiraadu. Baanamulatho Jambumaali aa raayini kotti mukkalu chesaadu. Taruvaata Hanumanthudu oka saala vrukshaanni peeki visiraadu. Kaani chettu meeda padakamunde daanini Jambumaali kandamulugaa kottaadu. Taruvaata aa Jambumaali Hanumanthudi nuduti meeda, vakshasthalam meeda baanamulatho kotttaadu. Aa debbalaki aayana sareeram nundi raktam kaarindi. Hanumanthudu malli oka parigha peeki, giragiraa tipputu pidugu vacchi padinattu aakaasamloki yegiri vaadimeeda padi aa parigha tho kottaadu. Aa debbaki Jambumaali radham, sirassu, chetulu, gaadidhalu modalainavi yemi kanapadaledu. Malli aayana toranam yekki Jaya mantraanni cheppatam praarambhinchaadu. Akkadunna raakshasulandarini kaalla kinda petti tokkesaadu. Mokaallatho kummesaadu. Chetulatho guddesi, akkadunna raakshasulandarini samharinchaadu.
 
Jambumaali, Jambumaali venaka vellina sainyam anthaa maraninchindi ani Raavanudiki kaburu vellindi. Appudu Raavanudu tana 7mantrula kodukulani Hanuma paiki yuddhaaniki pampinchaadu. Vaallu anni vaipulanundi Hanuma meedaki baana prayogam chesaaru. Appudu Hanumanthudu tana sareeraanni peddagaa penchesi, aakaasamloki yegiri, okkasaari kindha padipoyaadu. Aayana kindha padi chaalaa mandi chanipoyaaru. Migilinavaaru gundelani tana gollatho gillesi champesaadu. Konthamandini pallatho koriki champesaadu. Appudaa praantham tegipoyina talalatho, chacchipoyina yenugulatho, pacchadaipoyina sareeraalatho, virigipoyina radhaalatho undi.

Vellina mantrula sutulu chanipoyaaru anna vaartha Raavanudiki cherindi. Appudu aayana 5 senaagra naayakulani pilichi, "Meeru aa vaanaraanni jaagrattagaa pattandi. Adi saamaanyamaina vaanaram kaadu. Nenu yendharo maharshulani baadha pettaanu. Vaallu andaru tama taposhaktulani dhaaraposi srushtinchina mahaa bhootam ayyi untundi" annaadu. Virupaaksha, Yupaaksha, Durdhara, Praghasa, Bhaasakarna ane 5 senaa naayakulu velli Hanumanthuditho yuddham modalupettaaru.

Vaallallo Durdharudu vesina mudu inupa baanamulu Hanumanthudi talalo tagilaayi. Aagrahinchina Hanumanthudu aakaasam loki yegiri tana sareeraanni penchaadu. Aakaasamlo Hanumanthudu yegiraadu ani aa senaanaayakulu alaa chusaaru. Anthe, aayana gabukkuna aa Durdharudi radham meeda padipoyaadu. Hanumanthudi sareeram kindha Durdharudu,aayana radham, anni pacchadaipoyi unnaayi. Migilinavaarilo iddaru aayana vaipu parugulu teesaaru. Appudu Hanumanthudu oka pedda chettuni pekalinchi daanitho aa iddarini kottaadu. Aa debbaki aa iddaru maraninchaaru. Taruvaata migilina iddarini samharinchaadu.
 
Ee vaartha vinna Raavanudu sabhalo atu itu teripaaraa chusi, tana chinna kumaarudaina Aksha kumaarudi meeda aayana chupulu aagaayi. Tandri tana vanka chudagaane aa Aksha kumaarudu prajwarillutunna agnilaa paiki lechi, santoshamgaa yuddhaaniki vellaadu. Aa pillavaadini chudagaane, "Ee pillavaadu yentha baagunnaadu. Chinnavaade kaani chustunte agnihotram laa unnaadu. Kaasepu veeditho yuddham cheddaamu" ani Hanumanthudu anukunnaadu. Aksha kumaarudu vesina baana parampara nundi Hanumanthudu sukshma rupam lo dorakakundaa tirugutunnaadu. Appudu aa Aksha kumaarudu Hanumanthudi sareeramlo khaali lekundaa baanaalu kottaadu. Appdu Hanumanthudu "Devatalu kudaa veedi yuddhaanni chusi santoshistaaru. Kaani intlo agni undani chustu oorukunte, illu antukuntundi. Ika veedini champavalasinde" anukuni, aakaasamloki yegiri, sareeraanni peddadi chesii, kindha paddaadu. Appudu gurraaalu, radham, saaradhi chanipoyaaru kaani Aksha Kumaarudu maatram yegiri gaaliloki vellipoyi, aakaasam nundi yuddham chesaadu. Appudu Hanumanthudu gaaliloki yegiri, aa Aksha kumarudi paadaalani pattukuni vegamgaa kindhaki laagi, nelakesi baadaadu. Aa debbaki Aksha kumaarudi kallu pelipoyi gudlu yegiripoyaayi. Talakaaya veyyi mukkalayyindi. Kadupu baddalaipoyi pegulu bayatiki vacchaayi.


Tana chinnakumaarudu chanipoyaadu anna vaartha vinna Raavanudiki modatisaari baadha ante yento, bhayam ante ento telisi vacchindi. Appudaayanaki yevarini pampaalo ardham kaaka, Indrajit vanka chusi "Ninnu pampakudadu. Kaani ivaala ninnu pampaka tappatamledu. Chaalaa jaagrattaga vellu. Lankaa pattana bhadrata antha nee chetulalo undi. Okasaari astraalannitini mananam chesukuntu vellu. Yelaagainaa sare, aa vaanara veerudi vegam tagginchi pattuko. Avakaasam dorikite vaadini samharinchu" ani cheppi pampaadu. Indrajit raavanudiki pradakshina chesi bayaluderaadu.
 
Indrajit, Hanumanthudu okariki okaru dorakakundaa yuddham chesukuntunnaaru. Ee vaanaram yokka vegaanni mundu tagginchaali anukuni, Indrajit Hanuma meedaki Brahmastraanni prayoginchaadu. Aa samayamlo Hanumanthudiki poorvam Brahma gaaru icchina varam (Ye astramu ninnu yemi cheyyaledu) gnaapakam vacchi


"Idi Brahmaastram. Brahmagaari peru meeda unna astram. Nenu deenini gouravinchaali. Nenu aayanani taluchukuni namaskarinchagaane adi nannu vadilestundi. Kaani nenu deeniki konthasepu kattubadi untaanu" anukunnaadu. Brahmaastraaniki kattubadatam valla Hanumanthudu nela meeda padipoyaadu. Eeloga akkadunna Raakshasulu parigettukuntu vacchi, kanapadda gudda mukkalatho Hanumanthudi kaallu, chetulu kattesi, karralatho kottaaru. Appudu Hanumanthudu "Ila ee raakshasulani yenthasepani champutaanu. Okkasaari Raavanudini chustaanu" anukuni alaa undipoyaadu.

Kaani Indrajit anukunnaadu "Ee raakshasulu balaheenulu. Brahmastram tho nenu kodite veellu velli taadutho kattaaru. Brahmaastram cheta nirbandhimpabadda vyaktini verokadaanitho kadite aa Brahmaastram vadilestundi. Okasaari Brahmastram veyyabadda vyakti meeda Dhanurvedamlo unna ye astram malli suryodayam ayyevaraku panicheyyadu. Ippudeeyana talachukunte yemainaa cheyyagaladu. Kaani aa vaanaraaniki astram vadilestundi anna vishayam teliyadu. Veellu katteyatam valana inkaa aa Brahmastrame pattukuni undi anukuntunnaadu" ani anukuni santoshapaddaadu.


Vaallu Hanumanthudini eedchukuntu velli Raavanudi mundu nilabettaaru. Oka nalla mabbuni kaani, Kaatuka kondanu kaani teesukocchi Simhaasanam meeda pedite yelaa untundo, alaa Raavanudu Simhaasanam meeda kurchuni unnaadu. Ratnamulu, vajramulu, spatikamulu taapadam cheyyabadda oka pedda uttamamaina vedika meeda kurchuni unnaadu. Raavanudiki vaanaramaina Hanumanthuditho maatlaadatam siggugaa anipinchi tana mantri ayina Prahastudi vanka chusi, "Yekkada nunchi vacchaadu. Yendukocchaadu. Yevarivaadu. Naaku istamaina Ashoka vanaanni naasanam chesaadu. Sitatho yenduku maatlaadaadu. Yemimaatlaadaadu.
 
Ee vishayaalu meeru aa vaanaraanni adigi kanukkondi. Nijam chebite vaadi praanaalu untaayi. Abaddham chebite praanaalu potaayi" annaadu.


Appudu Prahastudu lechi "Nuvvemi bhayapadaku. Maa prabhuvu dharmaatmudu. Nijam cheppu. Ninnu pampinchestaamu. Ninnu agni pampinchaadaa. Yamudu pampinchaadaa. Kuberudu pampinchaadaa. Vishnuvu pampinchaadaa. Yevari prameyam valla nuvvu ee Lankaa pattanaaniki vacchaavu. Yenduku Ashoka vanaanni naasanam chesaavu" ani prasninchaadu.

Appudu Hanuma Raavanudi vanka chusi, "Yemi kaanthi, yemi dhyuti, yemi paraakramam, nijamgaa veedi daggare kaani mahaa pavitramaina sthrini apaharinchi tecchina paatakam lekapote, veedu mudu lokaalani saasinchagaladu kadaa" annaadu.

Hanumani chusina Raavanudu bhayapadi "Idi oka vaanarudiki undavalasina tejassu kaadu. Inthakamundu nenu Jaambavantudini, Vaalini, Sugreevudini, Sushenudini, Neeludini chusaanu. Kaani vaallaevariki intha paraakramam, saamardhyam levu. Nenu Kailaasa parvataalani kadipestunnappudu Nandeeswarudu nannu sapinchaadu "Vaanarulu naa kompa munchutaayi ani" Bahusaa Nandeeswarude vacchaademo" anukunnaadu.

Appudu Hanumanthudu annaadu "Nenu Raama dutagaa ikkadiki vacchaanu. Naa yadaardha swaroopam vaanara swaroopame. Nannu Hanuma antaaru. Sugreevudi sachivudini. Kishkindha raajyaanni paripaalinche Vaali neeku telusu kadaa. Aa Vaalini okka baanam tho Raamudu champi, Sugreevudiki pattaabhishekham chesaadu. Neeku Vaaliki unna snehabandham valla Sugreevudu neeku sodarudi varasa avutaadu. Aa Sugreevudu nee Kusalamadigaanani cheppamannaadu. Nenu Raakshasudini kaadu. Raamudilaa narudini kaanu. Nenu tatasthamainavaadini, vaanarudini.
 
Andukani nee manchi kori naalugu manchi maatalu chebutaanu. Vinnavaa baagupadataavu. Lekapote naasanamaipotaavu. Ninnu chudataaniki veroka upaayam ledu. Andukani dandopaayamtho Ashoka vanaanni naasanam chesaanu. Appudu nee vaallunaa meedaki yuddhaaniki vacchaaru. Dehaanni rakshinchukovaali kaabatti yedo naalugu guddulu guddaanu. Vaalu chanipoyaaru.


Poorvakaalamlo kosala raajyaanni Dasaradha mahaaraaju paripaalinchaadu. Aayana naluguru kumaarulalo peddavaadaina Raamudu tandri maata meeda nilabadatam kosamani 14 samvatsaraalu aranyavaasam cheyyatam kosam Lakshmanudu, Sitamma tho kalisi, Dandakaaranyaaniki vacchaadu. Raamudi bhaarya ayina Sitammani nuvvu apaharinchi teesukuvacchi Lankalo pettaavu. Sitamma yevaro naaku teliyadu ani abaddhaalu cheppamaaku. Nenu Sitammani Ashoka vanam lo chusaanu. Nuvve Sitammani apaharinchi tecchaavu. Sitamma ayidu talala paamu. Ne mrutyuvuni nuvvu tecchukunnaavu. Raamudi tejassu mundu nuvvu nilabadalevu. Ninnu champataaniki Raamudi daakaa yenduku. Sugreevudu ninnu champestaadu. Raamudiki Sugreevudiki agnisaakshi ga sneham undi. Kanuka Raamudi satruvu Sugreevudiki satruve. Nuvvu aanaadu "Nara vaanaramulatho tappa" ani Brahma gaarini varam adigaavu kadaa. Sugreevdu gandharvudu kaadu, kinnerudu kaadu, yakshudu kaadu, devata kaadu, raakshasudu kaadu. Aayana kevalam vaanarudu. Manam chesina punyapaapaalaki sambandhinchina phalitaanni paramaatma yekakaalam lo istaadu. Nuvvu chesina punyaala valla Kaanchana Lankani pondaavu. Vela mandi kaanthalatho sukhaalani anubhavinchaavu. Inthamandi raakshasulaki prabhuvugaa nilabaddaavu. Kaani nuvvu ivala paraayi sthrini apaharinchi teesukuvacchaavu. Aa paapam valla nuvvu sareeraanni vadilipettabotunnaavu. Raamudiki Dhanurvedamlo samasta astra sastramulu telusu. Rushula daggara sikshana pondinavaadu, mahaa dharmaatmudu. Atuvanti Raamudu Lankalo nilabadi kodandaanni pattukuni baanamulu vidichipedite, nuvvu nilabadalevu. Aa samayamlo neelaanti Raavanulu laksha mandi vacchinaa Raamudi mundu nilabadaleru.
 
Okanaadu nuvvu Kailaasa parvataanni yettabotunte, Sivudu tana kaali botana velitho aa parvatam kinda undipoyaayi. Atuvanti Sivudi dhanussuni Raamudu helagaa virichesaadu. Muppatippalu pettina Vaalini Raamudu okka baanamtho kottesaadu. Ee prapanchamlo unna kshatriyulandarini odinchina Parasuraamudiki garvabhangam chesaadu. 14,000 mandi Raakshasulani janasthaanamlo Raamudokkade samharinchaadu. Atuvanti Raamudu vaste nuvvu batakagalavaa. Ayinaa ninnu champataaniki Raamdu yenduku, nenu chaalu. Maryaadagaa Sitammani Raamudiki appagiste batikipotaavu. Ledaa chacchipotaavu" annaadu.


Oka nindu sabhalo tanani Hanumanthudu intalaa apekshinchi maatlaadesariki aagraham vacchi "Ee vaanaraanni champeyyandi" annaadu.

Appudu Vibheeshanudu lechi "Annayya! Nuvvu vedaalu chaduvukunnaavu. Dharmaalu chaduvukunnaavu. Ilaa dutani champamani nuvvu anatam sarikaadu. Dutaki veyyabadda sikshalu konni unnaayi. Avi tala goriginchatam, avayavaanni teeseyyatam, vaata pettatam. Ayinaa vaanaraanni champite nee balam avatalivaariki yelaa telustundi. Andukani vacchina dutani champaddu" annaadu.

Vibheeshanudi maatalu vinna Raavanudu "Vaanaraalaki tama thoka ante chaalaa ishtam. Andukani veedi thokaki nippu pettandi. Kaalipoyina thokatho ee vaanaram tanani pampinavaari daggariki velutundi. Appudu ee vaanaram yokka mitrulu, bandhuvulu, chuttu cheri "thokaleni kothi, thoka leni kothi" ani yedipistaaru" anaadu.

Appudu vaallu paatha battalu pattukocchi Hanuma thokaki chutti, neyyi posi manta veliginchaaru. Hanumanthudini kattesi, radham yekkinchi, naalugu kudalla madhyaloki teesukuvelli, karralatho kodutu, Gudhachaari, gudhachaari" ani prakatinchaaru. Aa Lankaa pattanam lo medala meeda middela meeda andaru nilabadi chustunnaaru.
 
Appudu Hanumanthudu "Veellu nannu kodite kottaaru le kaani, raatri velallo ee Lankaa pattanaanni anveshinchaanu. Okasaari pagati puta ee Raavanudi balam yemito, Lanka goppatanam yemito chusi Sugreevudiki chebutaanu" anukunnaadu. Vaallu Hanumani aa Lankaa pattanam anthaa tippaaka aayana okkasaari katlani vidipinchukuni yegiri raajadwaaram meedaki duki tana chetitho mandutunna thokani pattukunnaadu.


Appudu konthamandi raakshasulu parigettukuntu Sitamma daggariki velli "Netho kichakichalaadina kothi thokaki nippu pettinchaadu" annaaru.

Sitamma ventane agnidevudiki praardhana chesi "nenu sarvakaalamula yandu, Raamudiki seva chesina daananayite, Raamudine manasulo pettukunna daanni ayite, naaku bhaagya visesham migili unte, Raamudiki naa meeda prema unte, Sugreevudu nannu teesukuvelli Raamuditho kalapatam yadardhamaite, Hanuma yokka thoka nikshepinchabadina agni challabadugaaka" annadi.

Ventane Hanuma thokaki unna agni vennamuddalaagaa challagaa ayipoyindi. Appudu aayana anukunnaadu "Avunule, nenu vastunte mainaakudu naaku aathidhyam icchaadu. Samudrudu namaskaaram chesaadu. Raamudi peru, Sitamma peru chebite, prakrutilo upakarinchanidi yemuntundi. Naa tandri Vaayudevudiki Agnidevudu snehitudu. Andukani naaku ilaa upakaaram chestunnaadu" ani anukuni, "Ee Lankaa pattanaanni kaalchi Agnidevudiki santarpana chesi vellipotaanu" anukuni, modata Prahastudi intiki nippu pettaaadu. Alaa inkonni illa meedaki dukutu nippu pedutu vellipoyaadu. Raavanudi pravartana valla inthakaalam kadupu mandipoyina dikpaalakulu avakaasam dorikindi ani aanandapaddaaru. Hanuma alaa nippu pettagaane agnidevudu kaalchestunnaadu. Vaayudevudu vegamgaa veechi agnini pattukelli, anni illamundu vesesaadu. Konni chotla aakupacchagaa, konni chotla pacchagaa, konni chotla yerragaa aa Lanka anthaa kaalipotundi. Aa Lankalo andaru "Haa! Taataa, Haa! Putraa, Haa! Talli" ani aruchukuntu dikkulu patti parugulu teesaaru. Appudu Hanumanthudu santoshamgaa velli Trikutaachala parvatam meeda nilabadi chusesariki, Lanka anthaa kaalipotu kanipinchindi.
 
Appudaayana "Arrere, yenthapani chesaanu. Agnini teesukelli neellallo padesinattu, kopaanni vidichipettinavaadu dhanyudu. Paamu kubusaanni vidichinattu kopaanni vidichipettatam maanesi Lankane kaalchesaadu. Ee Lankalo Sitamma kudaa kaalipoyi untundi. Ye Sitamma tejassu cheta naa thokani agni kaalchaledo, atuvanti Sitammani agni kaalustundaa. Sitamme agni. Agnini agni kaalustundaa" anukunnaadu.


Inthalo atugaa veltunna chaaranulu (Bhoomiki daggaragaa aakasamlo yegurutu subhavaartalu cheppe deva gaayakulu) "Yemi aascharyam. Ivvaala oka vaanarudu Hanuma 100 yojanaala samudraanni daati Lankaa pattanaanni agniki aahuti chesaadu. Aa Lanka anthaa kaalipotundi. Kaani Simsuvaa vrukshamu, aa vrukshamu kindha kurchunna Sitammaki yetuvanti apakaaramu jaragaledu. Alaage Vibheeshanudiki kudaa yemi jaragaledu" annaaru.

Appudu Hanumanthudu Simsuvaa vruksham kinda kurchuni unna Sitamma daggariki vacchi "Amma, Lankanthaa kaalchesaanu. Raavanudiki cheppavalasina maata cheppesaanu. Nuvvemi bengapettukoku. Vaadu ippatike bhayam tho sagam chacchipoyaadu. Raamudi kosam vaadini vadilesaanu. Lekapote vaadi padi talakaayalu gillipaaresevaadini. Amma, nenu bayaluderataanu. Tondaralone neeku pattaabhishekham jarugutundi. Sokamunaki gurikaaku" ani Sitamma tho cheppi, oka duku duki aakaasamloki yegiri nallati vanaalatho, yerrati macchalu kaligina yenugulu unna Arishtam ane parvatam meeda digi, akkadanundi bayaluderaadu. Hanuma aa parvatam meeda nunchi yegiresariki adi bhoomi loki nokkukupoyindi.

Aakaasamloni meghaalani taagutunnadaa annattugaa yegurutu velli uttara dikkuna Hanuma kosam yeduru chustunna vaanaramula daggariki cherukogaane pedda naadam chesaadu. Akkadunna vaanaraalu "Aakaasam baddalu ayyindaa" anukunnaaru. Appudu vaallandaru Jaambavantudi daggariki vacchi, "Taataa, antha pedda arupu vinipistundi. Adi Hanumadenaa!" annaaru.
 
Jaambavantudu annaadu "Adi khacchitamgaa Hanume. Hanumaki oka kaaryam chebite avvakapovatam annadi undadu. Taanu vellina pani ayyindi kaabatti intha pedda mahaanaadam chesaadu" annaadu.
Hanumani antha dooramlo chudagaane vaanarulanthaa parugulu teesaaru. Appudu Hanumanthudu "Chudabadenu Sitamma" ani oka pedda keka vesi Mahendragiri parvatam meeda digaaru. Appudu Jaambavantudu, Angadhudu, Gandhamaadanudu modalainavaaru tappa migilina vaanaramulanni tokalani karralalaa niluvugaa petti, aa thokalani chetulatho pattukuni, Hanuma digina konda yekki, aayanani muttukuni paaripotunnaaru. Appudu Hanumanthudu guhalo unna Angadhudu modalaina vaariki tana prayaanam gurinchi cheppaadu. "Nijamgaa aa Raavanudiki yentha tapahsakti undo. Sitammani muttukunna kudaa vaadu budidha avvaledu. Kaani Sitamma paativratyam cheta Raavanudu yenaado maraninchaadu. Raamudu nimittamgaa velli baanam vesi champadame" annaadu.

Appudu Angadhudu "Antaa telisipoyindi kadaa. Inka Raamudiki cheppatam enduku. Ilaage vellipoyi Raavanudini samharinchi, Sitammani teesukuvacchi Raamudiki iccheddaamu" annaadu.

Appudu Jaambavantudu "Tappu. Alaa cheyyakudadu. Peddalu cheppinattu cheyyaali tappa swatantramgaa cheyyakudadu. Ee vishayalanni Ramudiki cheppi Raamudu yelaa chebite alaa cheddaam" annadu.
 
Appudu vaallandaru munduki bayaluderaaru. Alaa vaallu veltundagaa vaallaki madhuvanam kanapadindi. Aa madhuvanaanni Dadimukhudu ane vaanarudu rakshishtu untaadu. Aa madhuvanamloni chetla nindaa tene pattu unnaayi. Akkadanthaa puvvula nundi teesina madhuvu, pallanundi teesina madhuvu, rakarakaalaina madhuvu paatralalo petti undi. Aa vaanaramulanni Angadhudi daggariki velli "Aa madhuvanamloni madhuvuni taagudaamu" annaaru. Angadhudi sare anesariki andaru lopaliki velli tenepattu pindesukuni tene taagesaaru. Akkadunna paatralalo madhuvu taagesaaru. Akkadunna chetlaki unna pallani tinesaaru. Vaarandaru vipareetam gaa tene taagatam valana mattekki, konthamandi chetlakinda kurchuni paatalu paadatam modalupettaaru. Paatalu paadutunnavaari veepu meeda konthamandi guddutunnaaru. Konthamandi naatyaalu chestunnaaru. Konthamandi kanapaddavaariki namaskaaram chesukuntu veltunnaaru. Konthamandi pallu bayata petti navvutunnaaru. Konthamandi atu itu nadustunnaaru. Konthamandi chetla meeda nunchi kinda padipotunnaaru. Konthamandi nishkaaranamgaa yedustunnaaru.


Aa vaanaraalu chestunna allariki Dadhimukhudi sainyam vaste, vaallani chaavagotti, tama venuka bhaagaalu chupinchaaru. Aa tarvaata vacchina Dadimukhudini kudaa chaavagottaaru. Appudaayana yedustu Sugreevudi daggariki velli jarigina vishayam anthaa cheppaadu. Dadimukhudu Sugreevuditho vaanara bhaasha lo yedustu maatlaadtunnaadu. Madhya madhyalo Hanuma antunnaadu. Dadimukhudi maatalu vintunna Sugreevudi thoka perugutundi (Vaanaraalu yedanna santoshakaramaina vaarta vinte tokalu penchutaaru). Okapakka Dadimukhudu yedustunte, Sugreevudu thoka penchatam gamaninchina Lakshmanudu kangaarugaa "Asalu yemayyindi" annaadu.

"Yemiledayyaa. Dakshina dikkuki vellina vaanaraalu madhuvanaanni naasanam chesaayanta. Dakshina dikkuki vellina Hanumanthudu tappakundaa Sitamma darsanam chesuntaadu" ani Lakshmanuditho ani "Vaallandarini ventane ikkadiki rammanu" ani Sugreevudu Dadimukhuditho annaadu.
 
Dadimukhudu aa vaanaraalaki "Sugreevudu rammantunnaadu" ani cheppagaane andaru aakaasamloki yegiripoyaaru. Vaalu andaru Raamudi daggariki velli "Raavanudu Sitammani Lankalo Simsuvaa vruksham kindaki unchaadu. Sitamma chaalaa baadha padutundi. Manam tondaragaa velli teesukoccheyyaali" annaaru.


Appudu Raamudu "Sita naayandu yelaa undi" ani adigaadu.

Appatidaakaa Raamudi chuttu unna vaanaraalu, ee prasnaki Hanumathude samaadhaanam cheppagaladu ani aayanaki daaricchaayi. Appuudu Hanumanthudu Dakshina dikkuki samaskarinchi "Sitamma tapassuni paatistundi. Neeyandu paripoornamaina prema undi" ani, Sitamma cheppina aanavaallani cheppi chudaamani icchi,"Sitamma kevalam oka nela maatrame praanaalu nilabettukuntundi. Manam tondaragaa bayaluderi velli Raavanudini samharinchi, Sitammani teesukuraavaali" annaadu.

Appudu Raamudu "Sita jaada telisaaka nenu okka roju kudaa undalenu" ani yedchi, Sita yelaa undi ani adigaadu. Appudu Hanumanthudu Sitamma souseelyaanni, paativratyaanni vivarinchi, "Neeku Sugreevudiki kaligina sneham cheta amma yentho preetini pondindi. Sugreevudini, migilina vaanaramulani kusalam adigindi. Sokamurti ayina Sitamma tallini naa maatala cheta uradinchaanu. Naa maatala cheta uradinchabadina Sitamma ivaala sokamunu vadilipetti, tana kosam nuvvu sokistunnaavani maatrame sokistundi" ani cheppaadu.

Alaa Hanumanthudu tana vaak vaibhavamtho Sitaa Raamulani santoshapettaadu.